"Zrobisz dla mnie sanktuarium, abym mógł się objawiać wśród was"
Co to znaczy Sanktuarium?
Sanktuarium w Kościele katolickim to miejsce uznane za wyjątkowe, gdzie Bóg szczególnie udziela swych łask, czyli "miejsce święte". Miejsca te w naturalny sposób stawały i stają się celem pielgrzymek – pobożnych wędrówek, zbiorowych lub indywidualnych, których celem jest oddanie czci Bogu oraz duchowy wzrost.
Sanktuaria powstają zwykle w miejscach związanych z nadprzyrodzonym wydarzeniem, relikwiami lub ze szczególnymi obiektami kultu, np. cudownymi wizerunkami. Dzielą się na sanktuaria Pańskie – miejsca kultu Bożych tajemnic, (np. Trójcy Świętej, Miłosierdzia Bożego, Świętego Krzyża,) sanktuaria maryjne – związane z czcią oddawaną Matce Bożej, oraz sanktuaria związane z kultem poszczególnych świętych.
Sanktuarium w Ujściu
W latach 1893-1908 na wzgórzu w pobliżu kościoła pw. św. Mikołaja, z inicjatywy ówczesnego proboszcza parafii, księdza Franciszka Renkawitza, została wybudowana Kalwaria. Składała się ona z 18 budowli, z której każda miała wyjątkowy styl i urok. Kalwaria Ujska w zamyśle proboszcza miała być wierną repliką Golgoty w Ziemi Świętej w Jerozolimie. Budowa została uwieńczona ofiarą i pracą wielu mieszkańców parafii oraz różnych sponsorów z całego świata. Względem położenia i piękna była uznawana za trzecią Kalwarię w Europie!
W pierwszą niedzielę lipca 1895r. odbył się pierwszy odpust ku czci Najdroższej Krwi Pana Jezusa, zapoczątkowujący tradycję odpustów na Kalwarii.
Następnie, ks. Franciszek Renkawitz podjął decyzję o budowie nowego kościoła. Już w roku 1895 roku w czasie wizytacji arcybiskupiej wskazano na konieczność budowy nowej świątyni, a w 1903 roku budynek był już w tak złym stanie, że zawaliła się dzwonnica. Nowy kościół powstał w błyskawicznym tempie. Jego budowa trwała tylko dwa lata, od 1905 do 1907 roku. Papież Pius X, będący pod ogromnym wrażeniem błyskawicznej - jak na tamte czasy budowy kościoła, podarował ks. Renkawitzowi autentyczne relikwie Krzyża Świętego i podniósł kościół do rangi Sanktuarium Pańskiego.
Renkawitz jako proboszcz w Ujściu od początku szerzył kult Najdroższej Krwi Chrystusa. Zostało to mocno zaakcentowane po pamiętnej profanacji do której doszło w 1908 roku. Włamano się wówczas do kościoła i skradziono m.in. puszkę z Najświętszym Sakramentem. Jedną z Hostii znaleziono na polanie za Kalwarią, dziś jest to naprzeciw wyjścia z Kalwarii w kierunku Osiedla Górnego. Na tej polanie, na polecenie proboszcza wzniesiono krzyż i przygotowywano budowę kaplicy wynagradzającej tę profanację. Niestety, nagła śmierć ks. Renkawitza w 1913 roku spowodowała, że tych planów nie zrealizowano.
Przywilej Odpustu Zupełnego wydany przez Stolicę Apostolską 8 listopada 1912r.
W 1912 roku Stolica Apostolska nadała przywilej odpustu zupełnego dla kościoła w Ujściu na święto Najdroższej Krwi Pana Jezusa, przypadające w pierwszą niedzielę lipca. Nabożeństwo do Krwi Chrystusa zyskało na sile w świadomości lokalnej społeczności, wykraczając daleko poza granice regionu. Od tego czasu, w każdą pierwszą niedzielę lipca do Ujścia ściągały tłumy wiernych, kroniki podają, że mogło to być nawet około 20-30 tys. ludzi.
Do czasu wybuchu II wojny światowej i zniszczenia przez Niemców Kalwarii, cieszyłą się ona duża atencją wśród wiernych. Jednak zawierucha wojenna, czasy powojenne, stalinowskie, komunistyczne doprowadzały z biegiem czasu do wygaszania kultu Przelania Najdroższej Krwi Chrystusa, która jest związana z tym miejscem. Ten fakt został przemilczany w różnych dokumentach reorganizacji diecezji swego czasu, która miała miejsce w Polsce.
Jednak po wielu latach historia zatoczyła koło i parafia w Ujściu wraca na swoje należne miejsce. Dzięki staraniom ks. proboszcza Bogdana Spychaja, kościół parafialny wraz z leżącym nieopodal wzgórzem kalwaryjskim, został ponownie podniesiony do rangi Sanktuarium Pańskiego, które jest najwyższe w randze wśród wszystkich sanktuariów.
6 grudnia 2025r., w dniu odpustu parafialnego ku czci św. Mikołaja, patrona naszej parafii, Jego Ekscelencja, ks. Abp Wojciech Polak, prymas Polski ogłosił parafię Archidiecezjalnym Sanktuarium Najdroższej Krwi Jezusa Chrystusa.
Dekret przywracający tytuł Sanktuarium W Ujściu
Zapraszamy do obejrzenia nagrania z uroczystości ogłoszenia Sanktuarium.
